Tieneracne: wat is de oorzaak en kan het worden vermeden?

Weinig tieners ontsnappen helemaal aan acne! Jeugdacne, het belangrijkste motief voor het raadplegen van een dermatoloog, treft 15 miljoen mensen in Frankrijk en 80% van de tieners, van wie 15% aan een ernstige vorm lijdt.

De aandoening blijft gemiddeld 4 tot 6 jaar aanhouden, waarna de letsels meestal verdwijnen tussen de leeftijd van 18 en 20 jaar.

In sommige gevallen blijven de symptomen aanhouden tot op volwassen leeftijd, maar de mechanismen van acne bij volwassenen zijn heel anders. We zullen zien op welke leeftijd acne begint, wat de oorzaken zijn, wat de typische vormen in de puberteit zijn en tenslotte wat de verergerende factoren zijn.

Op welke leeftijd begint acne?

Acne verschijnt in de puberteit, met een intensiteit die verschilt van persoon tot persoon. Dit heeft te maken met het begin van de afscheiding van geslachtshormonen, die afhangt van vele biologische en omgevingsfactoren. Acne doet zich bij meisjes en jongens niet persé voor op dezelfde leeftijd of op dezelfde plaatsen.

Over het algemeen bevinden de puistjes en zwarte puntjes zich op het gezicht en de zones waar zich veel talgklieren bevinden: de bovenkant van de rug, het decolleté, de T-zone van het gezicht.

Waar komen puistjes vandaan?

Geslachtshormonen veroorzaken tijdens de puberteit heel wat lichamelijke veranderingen, met name in de werking van de talgklieren.

• De talgklieren zijn bij de geboorte korte tijd actief onder invloed van de hormonen van de moeder, die aan het einde van de zwangerschap aan het kind worden doorgegeven. Tussen 6 maanden en 9-10 jaar komen ze in een rusttoestand, waarna ze in de puberteit weer actief worden. Ze beginnen dan een grote hoeveelheid talg te produceren, die normaal via de talgklierkanaaltjes wordt afgevoerd.
   
• Tegelijk treedt ook dysseboroe op, die de samenstelling van de talg verandert. Hierdoor gaat het squaleen oxideren en wordt het dikker. Gevolgen: de poriën raken verstopt en er vormen zich zwarte puntjes en puistjes als de overtollige talg niet meer normaal uit het talgklierkanaaltje kan worden afgevoerd. Het teveel aan talg dat vastzit, gaat in eerste instantie een zwart puntje vormen. Doordat zich in de comedo bacteriën gaan vermenigvuldigen, ontstaat uiteindelijk een puistje.
   
• Ook erfelijkheid speelt een rol. De familiale factor alleen verklaart acne misschien niet, maar kan wel een licht werpen op de ernst ervan. Als beide ouders acne hebben gehad, is het risico voor de kinderen groter. De kenmerken van talg hebben een genetische component, hoewel ook veel andere factoren meespelen.

Wat zijn de typische vormen van tieneracne?

Tieneracne is polymorf, retentioneel en inflammatoir, en wordt veroorzaakt door een ophoping van talg die niet kan worden afgevoerd. We onderscheiden twee types imperfecties: 

Wat zijn de verergerende factoren?

Er zijn diverse zaken uit het dagelijks leven die een negatieve invloed kunnen hebben op acne, zoals cosmeticaproducten, make-up, zon, voeding en de smartphone.

Hygiëne- en verzorgingsproducten

Dit is het eerste waar je op moet letten. Bacteriële proliferatie verergert acne, en daarom is een grondige dagelijkse hygiëne een must. Maar grondig betekent niet agressief!

• Heb je een huid met neiging tot acne, dan moet je producten kiezen die speciaal zijn ontwikkeld om imperfecties te voorkomen, zoals schuimende gels en micellair water.
• Meisjes mogen zeker nooit het verwijderen van make-up overslaan. Dit geldt voor iedereen, maar nog meer voor wie kampt met puistjes en mee-eters.
• En wat make-up betreft, moet je oppassen voor sterk dekkende en occlusieve foundations en poeders, die de ontwikkeling van puistjes kunnen bevorderen. Dermatologen noemen dit verschijnsel acne cosmetica, acne die ontstaat of verergert door cosmetica.

De zon

• De zon is zeker niet de beste vriend van mensen met een probleemhuid. OK, in eerste instantie gaat ze letsels uitdrogen, maar in werkelijkheid maakt ze de huid dikker, waardoor imperfecties verborgen worden.
• Na de zomer kan het fameuze rebound effect je genadeloos parten spelen, met een serieuze opstoot van puistjes. Stel jezelf dus niet te veel bloot aan UV-stralen als je acne hebt. Er zijn heel wat zonneproducten ontwikkeld om de acnegevoelige huid te beschermen. Die kunnen al dan niet gekleurd zijn, hebben een matterend effect, en werken tegelijk beschermend en behandelend.

Voeding

Voeding zou een rol kunnen spelen, wat men al heel lang vermoedt. Er zijn studies aan de gang om de hypotheses wetenschappelijk te valideren, maar het is bekend dat het schrappen van zuivelproducten soms een gunstig effect kan hebben op een acnegevoelige huid.

Industrieel bewerkte voeding, te vette en/of te zoete eetwaren, die vaak een belangrijk deel van het voedingspatroon van tieners uitmaken, worden door sommige specialisten als boosdoeners aangewezen.

Dus ja, burgers en taco’s kunnen wel af en toe, op voorwaarde dat je ook heel vaak verse groenten en fruit eet. En vergeet ook niet om voldoende water te drinken, dé drank bij uitstek voor een mooie huid…

De smartphone

Dat is een heuse broeihaard van bacteriën, en tieners nemen die echt overal met zich mee. Denk er dus aan om die heel regelmatig schoon te maken, want hij komt vaak op plaatsen die niet erg schoon zijn, zoals onderaan in een tas, in de zakken van een jeans of op de tafel in een bistro, om nog maar te zwijgen van opladers op de vloer... En door oortjes of een hoofdtelefoon te gebruiken, vermijd je ook dat hij in contact komt met je wangen.